Bật mí bạn đọc sàn chứng khoán phái sinh uy tín tại Việt Nam

Chứng khoán phải sinh được xem là một mảnh ghép nhỏ trong thế giới chứng khoán bao la rộng lớn. Còn sàn chứng khoán phái sinh là nơi các nhân hay tổ chức doanh nghiệp thực hiện trao đổi các thể loại hợp đồng, sản phẩm phái sinh một cách minh bạch và an toàn. Các sản phẩm này nhằm mục đích sinh lời, mang lại lợi nhuận cho người đầu tư. Bản chất của nó chỉ là một công cụ tài chính, được thưởng hưởng từ giá trị của các tài sản

Thị trường chứng khoán phái sinh mới xuất hiện tại nước ta vào năm 2017. Từ đó đến nay, có 3 sàn chứng khoán tại Việt Nam đảm bảo uy tín, thực sự có những bước tăng trưởng vượt bậc. Cùng tìm hiểu 3 sàn chứng khoán phái sinh có tiếng tại Việt Nam thông qua bài viết dưới đây nhé.

Định nghĩa về sàn chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh được định nghĩa là chứng khoán thứ cấp. Giá trị của nó được tính dựa trên giá trị chứng khoán chính. Được gọi là chứng khoán cơ sở. Sàn chứng khoán phái sinh là thị trường để các nhà đầu tư cá nhân/tổ chức trao đổi các hợp đồng hay các sản phẩm phái sinh.

Cơ chế hoạt động của sàn chứng khoán phái sinh là trung gian cho tất cả các giao dịch có liên quan. Và lấy biên ban đầu (hay còn gọi là bảo chứng ban đầu) từ cả 2 bên trao đổi để hoạt động đảm bảo. Giá trị của 1 phái sinh phải dựa trên 1 tài sản cơ sở. Tuy nhiên nó không đồng nghĩa với việc nếu bạn sở hữu phái sinh thì có quyền sở hữu tài sản đó.

Các sản phẩm giao dịch hiện nay trên sàn chứng khoán phái sinh

Ở Việt Nam, hợp đồng phái sinh chủ yếu dựa vào chỉ số VN30 trên sàn giao dịch HOSE. Có 4 loại sản phẩm phái sinh:

Hợp đồng tương lai

Hợp đồng tương lai là hợp đồng mua hoặc bán hàng hóa hoặc chứng khoán theo một mức giá được định trước vào một ngày xác định trong tương lai. Hợp đồng tương lai trên sàn giao dịch được cụ thể và tiêu chuẩn hóa theo số lượng, quy mô cụ thể và ngày hết hạn.

Quyền chọn vốn chủ sở hữu

Các tùy chọn có các dạng: gọi và đặt. Quyền chọn mua cung cấp cho người nắm giữ quyền mua cổ phiếu cơ sở ở mức giá đặt trước. Hay còn gọi là giá thực hiện vào một ngày được ấn định trước trong hợp đồng (ngày hết hạn). Người nắm giữ quyền chọn bán có quyền được bán cổ phiếu ở mức giá và ngày định sẵn được nêu trong hợp đồng.

Hợp đồng kỳ hạn

Có sự tương đồng với hợp đồng tương lai ở chỗ người nắm giữ sản phẩm phái sinh này không chỉ có quyền mà còn có nghĩa vụ thực hiện các điều khoản trong hợp đồng theo thỏa thuận. Tuy nhiên, không được điều chỉnh hợp đồng cũng như không bị ràng buộc bởi các quy tắc và quy định giao dịch cụ thể.

Hợp đồng hoán đổi

Là hợp đồng phái sinh có sự tham gia của hai chủ sở hữu. Hoặc các bên trong hợp đồng để trao đổi nghĩa vụ tài chính. Hợp đồng hoán đổi lãi suất là dạng hoán đổi phổ biến nhất được các nhà đầu tư ký kết. Hợp đồng hoán đổi không được giao dịch trên thị trường hối đoái mà được giao dịch qua quầy. Bởi hợp đồng hoán đổi có thể tùy chỉnh để phù hợp với nhu cầu của cả hai bên liên quan.

Cấu trúc vận hành của sản phẩm phái sinh

Về cấu trúc vận hành cụ thể của sản phẩm chứng khoán phái sinh (ở đây là hợp đồng tương lai) trên các sàn giao dịch chứng khoán phái sinh như sau:

• Bước 1: Sở giao dịch tiến hành xây dựng sản phẩm. Sau đó gửi tới những cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
• Bước 2: Cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét, duyệt và cấp phép cho những hợp đồng tương lai đạt tiêu chuẩn.
• Bước 3: Sở giao dịch sẽ niêm yết sản phẩm phát hành vào ngày T đối với các hợp đồng có kỳ hạn khác nhau. Niêm yết và hủy niêm yết tự động với các sản phẩm chứng khoán phái sinh khi đáo hạn tài các sàn giao dịch chứng khoán.
• Bước 4: Khách hàng dễ dàng tiến hành giao dịch (mua/bán) phái sinh trên sàn giao dịch. Và có thể đóng/mở vị thế tại bất kỳ thời điểm nào.
• Bước 5: Đến ngày T+n sẽ tất toán các vị thế và thanh toán phần chênh lệch.

3 sàn giao dịch chứng khoán phái sinh uy tín tại Việt Nam

Thực tế, sàn chứng khoán phái sinh nằm trong các sàn chứng khoán – Nơi đây giao dịch các công cụ tài chính. Bên cạnh đó, các công cụ này không có giá trị nội tại mà giá trị được thừa hưởng từ những giá trị của các thực thể cơ sở, ví dụ như tài sản, chỉ số hoặc lãi suất. Sau đây là 3 sàn chứng khoán phái sinh uy tín tại Việt Nam.

Sàn chứng khoán HOSE

HOSE là Sàn giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh. Được thành lập vào Tháng 7/2000 và là đơn vị trực thuộc Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam. Sàn HOSE có trách nhiệm tổ chức, quản lý và điều hành hệ thống giao dịch niêm yết chứng khoán tại Việt Nam. Trên sàn HOSE, bạn được giao dịch những sản phẩm đa dạng. Gồm: Chứng chỉ quỹ đóng, chứng chỉ quỹ ETF, trái phiếu, cổ phiếu, các giao dịch thỏa thuận, chứng khoán phái sinh. Sàn HOSE hoạt động với mục tiêu:

• Tổ chức, vận hành thị trường chứng khoán hiệu quả, minh bạch.
• Chủ động nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, cơ sở hạ tầng. Nhằm mục đích là để giúp các nhà đầu tư cá nhân/tổ chức thực hiện các giao dịch thuận lợi hơn.
• Từ đó thu hút thêm nhiều nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Góp phần đẩy mạnh huy động vốn cho nền kinh tế phát triển.
• Giúp cho các nhà đầu tư cá nhân/tổ chức đảm bảo được lợi ích khi tham gia vào sàn giao dịch.

Sàn chứng khoán phái sinh HOSE có những ưu điểm như:

• Danh sách các công ty niêm yết trên sàn rất đa dạng và đầy đủ. Vì đây là sàn đầu tiên và cũng là sàn lớn nhất ở Việt Nam.
• VN30 là chỉ số chứng khoán của Top 30 Công ty tăng trưởng tốt nhất trên sàn HOSE. Vì vậy hợp đồng tương lai chỉ số 30 cũng là sản phẩm phái sinh chính được nhiều người lựa chọn. Chứng khoán phái sinh sẽ phụ thuộc vào chỉ số VN30 vì tài sản cơ sở của hợp đồng tương lai chính là chỉ số này.
• Tính thanh khoản của sàn HOSE luôn ở mức cao nhất so với các sàn ở Việt Nam.

Tuy nhiên, sàn chứng khoán phái sinh HOSE cũng tồn tại một nhược điểm lớn. Đó là hệ thống công nghệ thông tin còn nhiều hạn chế. Khi dạo gần đây có nhiều nhà đầu tư gia nhập sàn dẫn đến quá tải. Điều này sẽ gây ra sự khó chịu cho nhà đầu tư, thỉnh thoảng nó còn làm lệch khớp lệnh.

Sàn chứng khoán HNX

HNX là Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội. Hoạt động dưới quyền quản lý của Uỷ ban chứng khoán Nhà nước. Nhờ sự phát triển của thị trường chứng khoán nói chung, HNX cũng đạt được nhiều con số ấn tượng về giao dịch chứng khoán phái sinh:

• Trung bình khối lượng hợp đồng giao dịch đã hơn 76.000 hợp đồng/phiên.
• Giá trị giao dịch trung bình trên danh nghĩa hợp đồng đạt 7,200 tỷ/phiên. Tăng gấp 7,6 lần so với bình quân năm 2017.
• Vào tháng 12/2018, khối lượng mở (OI) đã đạt được 19,500 hợp đồng. Tăng gấp 2,35 lần so với phiên giao dịch đầu năm đó.
• Tính đến tháng 4,2021, chứng khoán phái sinh trên sàn HNX tăng khá mạnh so với tháng trước. Bình quân đạt khoảng 188.470 hợp đồng tương lai chỉ số 30 mỗi phiên. Tăng khoảng 29,23% so với tháng trước. Đặc biệt ngày 20/04/2021 đã ghi nhận khối lượng giao dịch kỷ lục là 281.627 hợp đồng.

Sàn chứng khoán HNX có nhiều ưu điểm hấp dẫn các nhà đầu tư như:

• Là 1 trong 2 sàn chứng khoán phái sinh được niêm yết chính thức trên thị trường (cùng với sàn HOSE).
• Có sự an toàn và minh bạch khi giao dịch phái sinh trên HNX. Vì sàn này chịu sự quản lý, kiểm soát trực tiếp của Bộ Tài chính.
• Các nhà đầu tư dễ dàng trong khâu tiếp cận thông tin. Từ báo cáo, tài chính doanh nghiệp, biến động thị trường… Vì chúng được công khai trên cổng thông tin của HNX. Khi nắm bắt được thông tin, nhà đầu tư sẽ có những suy đoán của bản thân và đưa ra nhận định chính xác hơn.
• Có biên độ dao động lớn phù hợp với nhiều nhà đầu tư.
• HNX cùng với các công ty chứng khoán thành viên đã xây dựng hệ thống thông minh để các nhà đầu tư tìm kiếm và lựa chọn đối tác dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, có một nhược điểm khiến sàn chứng khoán phái sinh HNX giảm sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư, đó là tính thanh khoản chưa cao. Không thể tìm thấy một số mã chứng khoán do quy định niêm yết. Ngoài ra, giao dịch phái sinh trên thị trường chứng khoán hiện nay chủ yếu là hợp đồng tương lai chỉ số VN30. Hy vọng rằng các nhà đầu tư sẽ sớm đón nhận và giao dịch nhiều hợp các hợp đồng tương lai chỉ số HNX30.

Sàn giao dịch chứng khoán phái sinh SSI

Sàn giao dịch SSI trực thuộc Công ty cổ phần chứng khoán Sài Gòn được thành lập năm 1999 tại TP. Hồ Chí Minh. SSI hoạt động với 2 lĩnh vực chính. Đó là tư vấn đầu tư và môi giới chứng khoán. Và chủ yếu hoạt động trên sàn HOSE, bên cạnh đó là sàn HNX.

Tính đến hết Quý I/2021, giao dịch hợp đồng tương lai trên sàn chứng khoán phái sinh SSI đạt 1390 tỷ đồng. Đây là một con số ấn tượng báo hiệu sự phát triển sôi nổi của sàn SSI. Dù trong bối cảnh nền kinh tế vẫn đang chật vật vì dịch bệnh.

SSI là một sàn chứng khoán lâu năm có nhiều ưu điểm:

• Có kinh nghiệm tư vấn và môi giới lâu năm. Đây là lựa chọn hàng đầu của các nhà đầu tư lớn. Trong đó có nhà đầu tư nước ngoài và các khách hàng tổ chức.
• Nguồn nhân lực dồi dào, có chuyên môn, kỹ năng tốt giúp các nhà đầu tư đạt được lợi nhuận cao.
• Tiềm lực tài chính mạnh mẽ.
• Được các đối tác lớn như Vietinbank, Vinamilk, Hoàng Anh Gia Lai,… tin tưởng hợp tác. Đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu khắt khe của khách hàng.
• SSI có khả năng cung cấp các nguồn thông tin xác thực, có sự phân tích chuyên sâu tới các nhà đầu tư, khách hàng, công chúng.
• SSI tự hào là Công ty đầu tiên tại Việt Nam được Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh chứng khoán phái sinh. Vậy nên họ có nhiều kinh nghiệm tốt ở lĩnh vực này.

Tuy nhiên, phí giao dịch của SSI khá cao. Từ 0,25 – 0,40%/tổng giá trị giao dịch. So với giao dịch ở các công ty khác là cao hơn 0,1%. Đây chính là nhược điểm đủ để hiểu SSI phù hợp với những doanh nghiệp lớn, khách hàng tổ chức hơn là những nhà đầu tư cá nhân. Bên cạnh đó, hệ thống giao dịch của SSI cũng không được đánh giá cao. Bởi do thường xuyên lỗi, trục trặc. Từ đó mang đến những trải nghiệm không tốt cho khách hàng.

Vậy giao dịch phái sinh cần những chi phí gì?

Trong quá trình phát sinh giao dịch phái sinh, khách hàng phải chịu một số mức phí giao dịch. Tùy thuộc vào quy mô, giá trị hợp đồng và các sàn, công ty mà khách hàng phát sinh giao dịch sẽ có mức chi phí cụ thể riêng.